3 maart 2011: Open Avond Alphen a/d Rijn

De Vrijmetselarij bestaat al honderden jaren. Maar wat is het en waar staat het voor? In boeken en films wordt daar druk over gespeculeerd. Voor Vrijmetselaarsloge ‘De Getande Rand’ uit Alphen aan den Rijn is dat reden genoeg om een open avond te organiseren voor belangstellenden op 3 maart aanstaande. Daar kunnen geïnteresseerden en belangstellenden kennis maken met de Vrijmetselarij. Op deze avond zal de voorzittend meester van de loge, na u welkom te hebben geheten, een algemene inleiding geven over de beginselen van de vrijmetselarij. Hierna zullen enkele leden een korte voordracht houden, waarin zij vertellen, waarom zij zich ooit hebben aangesloten bij de vrijmetselarij en wat dit voor hen persoonlijk betekent. Aansluitend zal er gelegenheid zijn tot het stellen van vragen. De voorlichtingsavond wordt gehouden op donderdagavond 3 maart 2011 in Driehoorne, Restaurant De Vrienden, Uranusstraat 500, Alphen aan den Rijn. U wordt dan verwacht tussen kwart vóór acht en acht uur. De avond duurt tot ongeveer tien uur, half elf. Deze avond is gratis toegankelijk. Iedereen die belangstelling heeft, is welkom. Ook uw partner. Vooraf aanmelden wordt op prijs gesteld, maar is zeker niet verplicht. Tel: 0172 – 433873 secretaris.loge222@vrijmetselarij.nl

Een nieuw platform voor reguliere metselaars!

Twitter is een medium dat pijlsnel informatie geeft, en als je de goede mensen volgt, dan hoor je nog eens wat. Op dit platform kijken wij uit met het melden van ‘interne’ informatie want wat in de beslotenheid van de loge ligt, dan moet daar wat ons betreft ook blijven. Wij verwelkomen ieder initatief dat zich richt op het verspreiden van informatie over Vrijmetselarij, in het bijzonder in Den Haag. Het is Twitter dat ons op de hoogte bracht van deze website: vrijmetselarijdenhaag.nl Er staat nog niet veel op, maar dat kan in enkele dagen veranderen. Dit platform lijkt een forum te worden voor 15 Haagse Loges behorend tot de Orde der Vrijmetselaren onder het Grootoosten der Nederlanden. Wij zullen de ontwikkelingen daar met belangstelling volgen natuurlijk. Wij wensen onze broeders (deze loges kennen geen zusters) alle succes en een voortreffelijke start.

Nu op televisie: ‘Verborgen Verleden’ ook over Vrijmetselarij

Van OVN, de stichting ter bevordering van wetenschappelijk onderzoek naar de geschiedenis van de Vrijmetselarij in Nederland ontvingen wij het volgende bericht: Een kijktip: de stichting OVN werd in 2010 benaderd door de NTR met het verzoek om mee te werken aan het televisieprogramma Verborgen Verleden. Dit programma volgt bekende Nederlanders bij onderzoek naar hun familiegeschiedenis. Bij de voorbereiding van een aflevering werd in de stamboom van een van de deelnemers een aantal vrijmetselaren aangetroffen. Daarom zochten de programmamakers contact met de Stichting OVN, als ook de Orde van Vrijmetselaren onder het Grootoosten der Nederlanden en de Internationale Orde der Gemengde Vrijmetselarij ‘Le Droit Humain’. We doken in de archieven en leverden achtergrondinformatie aan. Nu zijn we natuurlijk benieuwd wat de programmamakers uiteindelijk met alle verstrekte informatie hebben gedaan. U ook? Kijk dan mee naar de uitzending op 13 februari 2011, 21.05 uur, Nederland 2. (Via ‘uitzending gemist’ is het programma daarna ook online te bekijken.)

Wat is vrijmetselarij?

Het officiële stichtingsjaar van de Vrijmetselarij is 1717, toen vier Londense loges bij elkaar kwamen en de overkoepelende “Grand Lodge” oprichtten. De Vrijmetselarij genoot gedurende de achttiende eeuw een enorm succes, als een reactie tegen het godsdienstige fanatisme. De Vrijmetselarij verenigde iedereen, ongeacht geloofsopvattingen. Ook de gezelligheidsfunctie lijkt een belangrijke verklaring voor het succes. Toch is weinig is bekend over de eerdere oorsprong van de Vrijmetselarij. Recente studies wijzen ernaar dat, terwijl de vorm gebaseerd is op de middeleeuwse ambachtsverenigingen van rondtrekkende bouwlieden, de inhoud bestaat uit diverse geestelijke stromingen en mythes.

De struktuur van de Loge komt uit de oude ambachtsverenigingen. Werklieden hadden van oudsher hun professionele verenigingen. Deze ambachtsverenigingen dienden in de eerste plaats om het beroep tegen buitenstaanders af te schermen. Daarnaast bezaten ze een caritatieve en soms ook een religieuze functie. Om hun beroep te beschermen, ontwikkelden ze herkenningstekens en wachtwoorden. Deze maken een belangrijk deel uit van ons huidige rituele spel. De bron van de inhoud van de Vrijmetselarij is echter veel ouder en sluit aan bij geestelijke stromingen die zich in elke beschaving gemanifesteerd hebben. Een dergelijke stroming waaraan de Vrijmetselarij een groot deel van haar methode ontleent is die van de gnosis, die rond het begin van de jaartelling ontstond in het Midden-Oosten . De gnosis wijst de dogma’s van de kerken af en gaat uit van de innerlijke ervaring: van de kennis van het hart. Het gaat de gnosticus om godskennis en zelfkennis. Gnosis is geen rationele kennis, maar kan gezien worden als een verlichting, een intuïtieve kennis, waardoor de individu en de werkelijkheid die hem omringt doorzichtig worden. Daarnaast maakt de Vrijmetselarij vaak gebruik van allegorieën afkomstig van de alchemie, bijvoorbeeld de vier elementen aarde, water, lucht en vuur, en mythes die terug zijn te traceren tot de oude Egypte.

Symbolen en ritualen
Met symbolen beschrijven we iets wat moeilijk in woorden is te vatten. Een ieder heeft zijn eigen interpretatie van een symbool en zo delen we een gevoel zonder terug te vallen in een discussie over definities. De Vrijmetselarij maakt voornamelijk gebruik van symbolen ontleend aan de bouw. Zo zijn onze meest bekende symbolen de passer en de winkelhaak. De passer symboliseert het geestelijke en de winkelhaak het stoffelijke. Tezamen duiden ze aan dat wij als vrijmetselaar ernaar streven inzicht te krijgen in het gebied tussen het “tastbare” en het “onzegbare”. Een ander element van de bouw die een rol speelt in de Vrijmetselarij is, bij voorbeeld, het bewerken van de ruwe steen, symbool van de individu zelf. De eerste opdracht van de vrijmetselaar is om inzicht te krijgen in zichzelf en aldus “zijn” ruwe steen te bewerken tot een zuiver kubieke steen die gebruikt kan worden bij de bouw van de “Tempel der Mensheid”, wederom een symbolische aanduiding ervan dat de verkregen wijsheid bijdraagt aan een harmonieuze maatschappij. Naast symbolen maakt de Vrijmetselarij gebruik van rituelen. Een ritueel is een allegorisch spel dat ons helpt in ons bewustwordingsproces. Zo wordt bij voorbeeld een nieuw lid aangenomen door middel van een inwijdingsritueel. Er gebeurt daarbij echter niets wat het daglicht niet kan zien: het gaat voornamelijk om het symbolisch meegeven van een aantal levenslessen. Onze rituelen worden opgevoerd in een speciaal ingerichte ruimte van ons gebouw, die we de “tempel” of de “werkplaats” noemen. Voor zo’n gelegenheid kleden we ons feestelijk, traditioneel in rokkostuum maar tegenwoordig is ook een donker kostuum voldoende. We doen dit om tijdens zo’n rituele bijeenkomst ons te verheffen boven wie we in het dagelijkse leven zijn. Onze rituelen zijn omgeven door een waas van geheimzinnigheid. Echter, elke goed voorziene bibliotheek en elke degelijke zoekmachine kunnen elke belangstellende alle mogelijke, juiste en onjuiste informatie verschaffen over de inhoud daarvan. Het ware geheim van de Vrijmetselarij is de persoonlijke beleving, iets wat niet onder woorden kan worden gebracht.

Bron: Vrijmetselaarloge La Compagnie Durable, Middelburg

De Dieren

De dieren

De landman gaat, nu de avond is gevallen,
En de arbeid slaapt, voor ’t laatst zijn hoeve rond;
Hij keurt het werk der knechts in schuur en stallen,
En als zijn schaduw volgt hem trouw de hond.

Hij toeft bij ’t vee, en luister hoe het ademt;
Rond schoft en horen hangt een warme damp,
Die met een geur van zomer hem bewademt,
En in een nimbus nevelt om de lamp.

Dan loopt hij tastend langs de ruif der paarden,
Verwelkomd door een dreunend hoefgeklop;
Hij spreekt hen aan, en streelt een ruig behaarden,
Een speelsch hem toegestoken manenkop.

En als hij eindlijk, rustig na ’t volbrachte,
De handen boven ’t vlammend houtvuur heft,
Vervult hem nog de ontroerende gedachte
Aan wat rondom hem leeft en niet beseft.

Hij peinst, en leest in ’t boek met koopren sloten
Het hoofdstuk uit, dat Noachs tocht beschrijft,
Hoe de arke met haar simple reisgenooten
Lang op den oeverlozen zondvloed drijft.

Gansch in het wonderbaar verhaal verloren,
Terwijl hij mijmrend in den haardgloed staart,
Lijkt het hem of, door God daartoe verkoren,
Hij met zijn dieren over ’t water vaart.

Aart van der Leeuw (1876-1931)

Op bezoek bij A:. L:. Plato (Den Haag)

“‘Verwondering is het begin van wijsbegeerte.” Plato. Er zijn er meer, loges die zich Plato noemen. In Den Haag ook. Deze Achtbare Loge Plato is een gemengde loge dat wil zeggen: open voor mannen en vrouwen. Ik was niet zomaar op bezoek, ik was uitgenodigd om een verheffing van een broeder mee te maken. Vrijmetselarij is een inwijdingsgenootschap van (in beginsel) drie graden. De eerste graad is die van leerling, met spreekt dan van een inwijding. De tweede graad is die van gezel en dat is een bevordering. De laatse graad is die van meester en dat heet een verheffing. Mijn eerste bezoek aan een gemende loge, en dan ook nog zo’n speciale gelegenheid als een verheffing. Over de verheffing kan ik niets zeggen, behalve dat ik onder de indruk was van de wijze waarop die ‘plechtigheid’ werd uitgevoerd. Plato is een vrij kleine loge maar met zeer betrokken broeders en zusters. Bovendien viel mij op dat zij zich weet te versterken door net zo betrokken broeders en zusters uit vrijwel alle gewesten van Nederland. Klein is wat dat betreft dus relatief.

Een nieuwe loge: A:.L:. Pentagram 301

Het is vandaag een heugelijke dag. Een nieuwe loge, een nieuw geluid. Vandaag is Deventer de plaats waar een nieuwe loge het licht mag zien, de A:.L:. Pentagram ontsteekt vandaag haar lichten. Dat is fraai. Dit is de tweede keer dat de redactie aanwezig mag zijn bij zo’n memorabel moment. De eerste was in Zoetermeer, bij A:.L:. Pythagoras en nu dus in Deventer. Heeft wellicht niets met loges in Den Haag te maken, en toch maken wij hier – en met trots – melding van. Vanuit een druilerig maar niet minder mooi Den Haag wensen wij onze broeders in Deventer een sprankelend begin en een heel fraai bestaan. Dat u een licht mag zijn voor uzelf en vooral voor uw omgeving.

Rerun: het Mysterie van de Vrijmetselarij

Vrijmetselaars kampen met een imagoprobleem. Buitenstaanders hebben er associaties bij van geheime inwijdingen en gewelddadige rituelen. De macht van hun ‘stiekeme’ loges zou zich uit­strekken tot politiek en kerk. Het 250-jarig bestaan van de Orde van Vrijmetselaren onder het Groot Oosten der Nederlanden was voor filmmaker Annemarie van Zweeden en researcher Saskia Hamming reden om in het mysterie van de vrijmetselarij te duiken. De vrijmetselaars zelf wijzen iede­re verwijzing naar occultisme of samenzweringen naar het rijk der fabelen. Hamming: ‘Ook ik begon mijn research met de verwachting dat ik allerlei complotten en duis­tere figuren zou tegenkomen. Naarmate ik me meer in de ritue­len en de symboliek verdiepte, met vrijmetselaars praatte en tempels bezocht, kwam ik tot de conclusie dat er, in ieder geval in Nederland, van duistere praktij­ken geen sprake is.” In tegendeel. Van Zweeden en Hamming ontmoetten vooral aardige, weldenkende, hoog opgeleide mannen, die via de vrijmetselarij hun leven iets extra’s willen geven. Hamming: “Je voelt dat er iets met hen gebeurt op het moment dat ze in besloten kring met elkaar aan de slag gaan. Een deel van de aantrekkingskracht en meerwaarde van de vrijmetse­larij ligt dus wel in de geheimzin­nigheid en de beslotenheid ervan.

In onze gefragmenteerde en oppervlakkige samenleving verlangen steeds meer mensen naar mysterie, spiritualiteit en verbeelding. De vrijmetselarij ziet zichzelf als goed alternatief voor de zoekende mens die zich afvraagt of er meer is tussen hemel en aarde en die op zoek is naar een juiste levenshouding.” Van Zweeden volgt in haar docu­mentaire een aantal broeders: een doorgewinterde vrijmetselaar. de Grootmeester van de Orde tij­dens het feestelijke jubileumjaar en iemand die nog aan het begin van zijn vrijmetselaarscarrière staat. Na het zien van deze unieke documentaire – nooit eerder heeft een filmploeg zo veel van binnenuit mogen filmen – kan de kijker zelf de balans opmaken of de vrijmetselarij een jongensclub is voor ijdeltuiten of een verhe­ven broederschap die onze maat­schappij iets te bieden heeft.

Deze IKON-documentaire over de Vrijmetselarij werd uitgezonden op 13 december 2006. Dat is weliswaar even geleden, maar maakt de inhoud niet minder actueel. De documentaire is in delen op Youtube te zien (hieronder het eerste deel) en bovendien via IKON zelf via deze link. Wat de documentaire voor Den Haag ook aardig maakt is dat de documantairemaakster ook de voorbereiding van een leerlingen inwijding volgt bij onze broeders van L’Union Frederic.

Openbare lezing: Het verloren symbool

Dan Brown’s nieuwste roman ‘Het verloren symbool’ gaat over de vrijmetselarij. Miljoenen gaan er van het boek wereldwijd over de toonbank Vrijmetselarij wordt daardoor weer  in het middelpunt van de belangstelling geplaatst.
Maar wat is het geheim van de vrijmetselaars en wat is het verloren symbool? Wat is er in het boek waar en niet waar over de vrijmetselarij? Ook in Den Haag zijn (gemengde) vrijmetselaarsloges. Wat gebeurt daar en wat voor soort mensen zijn er lid?

Door aan de hand van het boek in de wereld van Dan Brown te duiken komt u tijdens de lezing meer te weten over de feiten en de mysteries van de (gemengde) vrijmetselarij. Aansluitend is er een rondleiding door de tempel. De methode van het werken met symbolen en rituelen krijgt ruime aandacht, net als het verloren symbool. Na de lezing is er gelegenheid om van gedachten te wisselen met leden over de gemengde vrijmetselarij en de loge Rakoczy. Meer informatie vindt u op de website De lezing wordt gehouden op vrijdag 4 februari 2011 Laan van Meerdervoort 1a, 2517 AA Den Haag. Aanvang 20.00 uur, zaal open 19:30 uur. Meer informatie via (telefoon) 070-3202074.

Twee verfrissende inzichten!

Iedereen kent Discovery Channel wel. In Nederland op de kabel, eerst met een kanaal, maar inmiddels (2011) zijn er wel vier kanalen van Discovery te ontvangen. Met een eigen ‘uitzendinggemist’ kun je uren struinen langs leerzame, spannende en opmerkelijke documentaires. Op internet kwam ik twee korte rubrieken van Discovery Channel tegen over vrijmetselarij met Richard Fletcher, (oud) grootsecretaris van Grootloge van New York in de Verenigde Staten van Amerika. Richard is misschien niet heel bekend, maar hij is o.a. (co)auteur van boeken in de populaire reeks ‘For Dummies’ waarvan ‘Freemasons for Dummies’ vrijwel geheel van zijn hand is. De twee korte items van hem in Discovery News wil ik u niet onthouden.