Rumoer binnen de vrijmetselarij!

Ik had geen beter moment kunnen bedenken om weer te beginnen aan dit blog. inmiddels met echte concurrentie, want de club vrijmetselaars die zich in Den Haag verenigt als ‘regulier’ gebruikt – zomaar en ineens, en zonder toestemming – de naam ‘Haagse Loges.’ Maar goed, de kenner weet beter, Hier kun je eigenzinnige gedachten lezen en wij kiezen ervoor om die gewoon op te schrijven. Minder dan één jaar weg, en is er inmiddels van alles aan de hand:

1. De Volkskrant heeft ‘breaking’ news want vrijmetselaars in Amersfoort zou 17 moorden hebben verzwegen. Het zat allemaal net even wat anders, oordeel zelf.
2. Het hoofdbestuur, en daarin de voorzitter (die men Grootmeester noemt) heeft voor het eerst sinds tijden, een serieus en goed antwoord klaar.
3. Zoetermeer heeft tot begin 2015 twee loges: Pythagoras (voor mannen) en Ziggurat (voor mannen en vrouwen). Dat is inmiddels verleden tijd want uit onze gegevens blijkt dat Ziggurat vriendelijk is verwerlkomt in Den Haag. Zoetermeer moet het weer doen met één loge en die is er alleen voor mannen.
4. Als je vrouw en vrijmetselaar wilt zijn dan kun je inmiddels alle kanten op: je hebt de Weefsters (maar dat is eigenlijk geen vrijmetselarij) en er is vrijmetselarij voor vrouwen. Hoe Nederlands, het begint meteen goed en met ruzie: in de Zuidelijke Nederlanden is een initiatief gestart, maar nog zonder werkplaats of loge. In Gouda pakt men het wat serieuzer aan: daar is bijzonder snel een loge – alleen voor vrouwen – uit het ‘niets’ ontstaan. Om ze te vinden heb je een creatieve geest en veel geduld nodig. Hoeft niet, volg de link en kom zomaar in Gouda.
5. Het aantal ‘georganiseerde’ Vrijmetselaars in Den Haag neemt af. Dat is jammer want Den Haag is wel een beetje de bakermat van de vrijmetselarij in Nederland. Het hoofdbestuur (van de georganiseerde vrijmetselaars) heeft twee instrumenten bedacht om het tij te keren: de Hermans van Tongeren Prijs. Wij schrijven er graag over, maar met de beste wil van de wereld is er niet één zinnig artikel over op internet te vinden. Het tweede instrument  is vooral voor het hoofdbestuur mooi (en voor de vijf bezoekers  per week van het Museum van Vrijmetselaars dat inpandig is): zie, het nieuwe hoofdkantoor.

Een andere aanhef zou zomaar hebben gekund en, daar kiezen wij vandaag niet voor: een frisse (her-)start en een wekelijkse rubriek. Voor de bezoekers van ver weg: welkom terug, en blijf vooral lezen en schrijven! Dan nog een kleine voetnoot: ik denk dat er een club van vrijmetselaren is die zich verenigt onder de naam: ‘Vrijmetselarij Den Haag Met de beste intenties is dat webforum niet erg geslaagd. Wat een geval van jammer is, is dat deze club onze naam gebruikt. Wij zien het even aan: het archief op die website gaat tot 2014, de initatiefnemers zullen inmiddels met pensioen zijn.

Dan: wij zoeken kritische meelezers die actief meekijken en doen (en advies geven). De contactgegevens staan ergens op deze website en als dat niet het geval is, dan staan ze daar mogen wel!

Schieten op de vrijmetselarij

De vrijmetselarij is weer eens in het nieuws. Na de golf van reacties rond de verschijning vorig jaar van Dan Browns bestseller Het Verloren Symbool, waarin de vrijmetselarij een hoofdrol speelt, is er nu het bericht over de ANBI-status van de Orde van Vrijmetselaren en de loges die daar onder vallen. Het betekent, dat giften gedaan aan goeddoelinstellingen aftrekbaar zijn van het belastbaar inkomen als de instelling aangemerkt is als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI).

Wat opvalt in de berichtgeving is de onzorgvuldigheid waarmee vaak ook nog tendentieus over de vrijmetselarij bericht wordt. Een elitair mannenbolwerk met veel geheimen, daar komt het in essentie op neer. De reacties op verschillende websites liegen er evenmin om. Het complotdenken viert hoogtij, vrijmetselaren houden sinds eeuwen wereldwijd regeringen onder de duim, vrijmetselaren vormen een uiterst rechts elitair mannenclubje met zeer dubieuze ideeën enzovoorts. Het is slechts een willekeurige greep. Blijkbaar werkt een bescheiden bericht over de ANBI-status als een rode lap waarna het schieten op de vrijmetselarij kan beginnen.

Binnen de vrijmetselarij verenigen mannen zich in loges. (Overigens zijn er ook vrouwen die zich verenigen naar analogie van de vrijmetselarij: de Orde van Weefsters Vita Feminea Textura.) Een vrijmetselaar ziet zichzelf symbolisch als ruwe steen, een steen die bewerkt moet worden om zijn plek in de samenleving in te nemen. Een samenleving die hij ziet als een te voltooien bouwwerk. Persoonlijke vorming staat voorop, het werken aan jezelf om zo een waardevolle bijdrage aan de maatschappij te kunnen leveren. Een vrijmetselaar erkent de hoge waarde van de menselijke persoonlijkheid, de gelijkwaardigheid van alle mensen, ieders recht om zelfstandig te zoeken naar waarheid en ieders verantwoordelijkheid voor het eigen doen en laten.

Zeker geen rechts elitair mannenclubje dus, maar een groep individuele vrijdenkers die geen onderscheid maken naar ras, geloof en seksuele geaardheid en waarin alle rangen en standen van de maatschappij vertegenwoordigd zijn. Journalisten, zelfstandig ondernemers, ambtenaren, leraren, verpleegkundigen, artsen, schilders, rij-instructeurs, marketeers en nog honderden beroepen en functies. Ja, er zijn óók vrijmetselaren met een bepaalde positie waarin ze, samen met anderen, beslissingen nemen die van invloed kunnen zijn op het reilen en zeilen van onze maatschappij. Zoals er méér niet-vrijmetselaren zijn die precies hetzelfde doen, wellicht vanuit hun religieuze overtuiging of met andere drijfveren. Een vrijmetselaar brengt zijn achtergrond met zich mee én de overtuiging dat je als individu moet zoeken naar wat mensen verbindt en weg moet nemen wat hen verdeelt. De vrijmetselarij is een levenshouding, géén geloof, en wil door haar methode van werken een hulpmiddel zijn tot stimulering van de persoonlijke ontwikkeling en beleving om zo dichter bij het begrip ‘waarheid’ te komen.

Veel misverstanden, zo niet vrijwel alle, komen waarschijnlijk voort uit het feit dat de vrijmetselarij een inwijdingsgenootschap is. De methode van werken vindt (deels) plaats aan de hand van symbolen en symbolische handelingen, de zogenaamde rituelen. Vrijmetselaren maken voor deze rituelen gebruik van teksten (ritualen) die overigens via internet of andere bronnen vrij toegankelijk zijn. Daar is dus weinig geheimzinnigs aan. Het schieten op de vrijmetselarij begint pas als de deuren van de loges voor niet-vrijmetselaren gesloten worden: wat gebeurt daar? Dat is voor velen het échte ‘geheim’ van de vrijmetselarij. Iedereen mag van alles weten, maar een ervaring – en dat is een ritueel in essentie – kun je alleen beleven door er zelf aan deel te nemen. Het gaat om een (serieus) spel met diepe waarden en belevenissen die de deelnemer zelf moet ontdekken. Kennis is daarmee slechts een deel van dat spel, de persoonlijke ervaring en de verwerking ervan zijn minstens even belangrijk.

Wie kennis wil nemen van de vrijmetselarij vindt veel informatie op de website vrijmetselarij.nl De meeste loges organiseren regelmatig bijeenkomsten voor belangstellenden. Daar kunnen álle vragen worden gesteld en zullen vrijmetselaren deze met plezier zo volledig mogelijk beantwoorden. Niet-vrijmetselaren kunnen de ritualen (teksten) vinden en er kennis van nemen, maar de rituelen slechts als vrijmetselaren beleven. Dan is het verrassingselement het grootst en de belevenis het meest intens. En dat gun je ieder oprecht en vrij mens van 18 jaar en ouder die op zoek is naar zijn eigen waarheid.

Auteur: Reinold webredactie@haagseloges.nl