Pittige filosofische beschouwingen in een ochtendkrant die gericht is op een jonger publiek en het meestal kort houdt, daar moet iets achter zitten. Of liever: iemand. De jonge filosoof – hij is 27 – Rob Wijnberg weet in nrc.next met verfrissende leesbaarheid de filosofische dilemma’s op scherp te zetten waarvoor mensen – van alle leeftijden – gesteld worden. Met Socrates heeft hij gemeen dat het uitgangspunt de werkelijkheid van alledag is.
“Vrijmetselaren? Wel van gehoord natuurlijk. Wat ze doen? Geen idee. Ik heb mij nooit aangetrokken gevoeld tot, zeg maar, het ‘groepsgevoel’ van een vereniging. Ook niet in Groningen waar ik studeerde.” Rob Wijnberg veronderstelt dat de zekere mate van verborgenheid van de Orde en het gedeeltelijke sociëteitskarakter van de samenkomsten zo’n gevoel beoogt te stimuleren. Snel bijgelicht begrijpt hij wat doeleinden als ‘zelfstandig zoeken naar waarheid’ en ‘beter mens worden’ kunnen betekenen voor mannen die een eigen kijk op de wereld verdedigen zonder het gelijk aan hun kant te proclameren.
Ook filosoof Wijnberg werkt op zijn wijze in het Westen. “Ach, de vooruitgang van de wereld en betere mensen worden nooit een feit. Vooruitgang is op zijn best een emotioneel idee om een mensenleven enige zin te geven. Het is de mens eigen om zijn eigen tijd tegen een andere tijd af te zetten en dan te oordelen dat die beter – of minder goed – is dan het vroeger was. Tweeduizend jaar geleden zullen ze er ook zo over hebben gedacht. Sindsdien zijn er miljoenen problemen opgelost en zijn er tegelijk miljoenen problemen bijgekomen.”
Waar de mensen voor staan, dat blijft gelijk, stelt Wijnberg vast. “Als snel vliegen een doel is, dan is er in dát perspectief vooruitgang. De wereld op zichzelf heeft geen doel. En of dat met het leven zo is, is ook een vraag. Wij voegen zelf, al perspectivisch denkend, zin toe. Wij halen het uit onszelf, zeker niet uit de wereld. De vrijmetselaar zoekt ‘waarheid’? Ik vind ‘waar’ een vervelend begrip. Ik durf te zeggen: die waarheid, die maak je zelf. Die vind je niet. Je ontleent nergens betekenissen aan. Je gééft zélf betekenis aan je leven en alles wat daarmee te maken heeft.”
Bron: Algemeen Maçonniek Tijdschrift KUZ
HaagseLoges 
Ik moet zeggen dat ik met gezonde tegenzin dit artikel las. Ook ik heb mezelf nooit aangetrokken gevoeld tot verenigingen daar de strekking meestal bestaat uit geconditioneerd en gewenst gedrag te gaan vertonen ten einde het mogelijk te maken elkaar te accepteren op basis daarvan. Als solist ga je dan door het leven en bemerkt dat de wens inzichten te delen met anderen blijft bestaan. Niet vanuit behoeft met anderen te zijn maar eerder om de eigen inzichten te toetsen en waar nodig aan te scherpen of zelfs te veranderen. In die zin verandert je waarheid ook met de tijd die verstrijkt. In dit artikel echter wordt voor mijn gevoel behoorlijk fatalistisch omgegaan met de zin van leven en waarheid. Alsof het een vaststaand en niet bewegend construct is. Ik vermoed dat de meeste mensen leven en waarheid toch beleven als een dynamisch iets. Wellciht omdat niet zozeer de universele waarheid verandert maar de perceptie van de individuele mens daarop. Overigens een grappige tegenstelling dat er een vereniging is die leden verzameld welke als doel hebben de individuele inzichten, waarheden en spiritualiteit te ontwikkelen, door daar samen mee en aan, te werken. Leren doe je natuurlijk ook alleen maar door opgedane inzichten te verwerven en te toetsen aan de realiteit van je eigen leven en ervaringen. Toch mooi dat een artikel dat ik eigenlijk niet kan waarderen zoveel in mij teweeg brengt en me zelfs aanzet tot een geschreven reactie. In die zin toch een prachtig artikel 🙂 Dank voor de deling daarvan.
Vriendelijke groet,
Peter Stams